DenA Blog

02/20/2025

Maak mantelzorg waardevol!

Als formele en informele zorg elkaar vinden!

Ik ben een verpleegkundige met jarenlange ervaring in de wijkzorg. Daardoor weet ik hoe belangrijk de inzet van mantelzorg is. Het werd mij pas echt duidelijk toen de mantelzorgtaak als een hogesnelheidstrein mijn leven in denderde.

Al jaren hielp ik mijn ouders. Met kleine klusjes, boodschappen, administratie, ziekenhuis bezoeken. Het is zo vanzelfsprekend en ik deed dat met liefde. Toen werd mijn moeder serieus ziek. Kanker. Zo goed als mijn vader, mijn zus en ik konden, zorgden we samen ervoor dat het thuis op rolletjes liep. We verdeelden de dagelijkse ritten naar het ziekenhuis voor chemo en bestraling en we stonden klaar voor elkaar en vingen elkaar op. Helaas werd mijn moeder door de behandeling steeds zieker en zwakker en uiteindelijk werd er een sonde geplaatst omdat zelfstandig eten en drinken op dat moment niet lukte. Een thuiszorg organisatie die de zorg wilde en kon uitvoeren was zo gevonden.

Na twee weken stortte bij mijn ouders het kaartenhuis bijna in elkaar.

Een optelsom van vermoeiende dagelijkse ritten naar het ziekenhuis. Stress, spanning, pijn en angst. En ook nog viermaal per dag de thuiszorg over de vloer voor ADL, sondevoeding, toedienen medicatie, doorspoelen sonde. Mijn ouders voelde zich heel erg geleefd. Alles was weg. Ritme, rust, eigen regie! Tel daarbij op de stress van een steeds alarmerende sondepomp want door drukte lukte het de thuiszorg niet altijd op tijd te zijn voor voedingszak wissel. Dat bracht paniek bij mijn vader en die belde mij dan weer. De meiden van de thuiszorg beseften dat dit de broodnodige rust(momenten) verstoorden, en zagen hoe de kwaliteit van mijn leven en die van mijn ouders hierdoor beïnvloedt werd.

Ondertussen redderde mijn vader door. Hij voelde zich machteloos, nutteloos en tekort schieten. Omdat hij het niet kon oplossen. Hij wilde zo graag klaar staan voor mijn moeder, zoals zij eerder voor hem klaarstond. Hij probeerde niet te vaak een beroep doen op mij en mijn zus. Hij zag dat we met werk en gezin het al druk genoeg hadden. En dat brak hem op.

Uiteindelijk gaven mijn ouders aan dat ze behoefte hadden aan rust en eigen regie om hun dagelijkse leven weer normaal te krijgen.  Toen kwam de vraag of ze een deel van de zorg dan niet zelf konden doen.

En ja, waarom ook niet? Beiden zijn slim, positief en gemotiveerd. En helemaal mijn vader die dolgraag de liefde van zijn leven en beste maatje wilde helpen. De thuiszorg twijfelde: was dit haalbaar? Een kwetsbare situatie, een zwakke gezondheid, complexe zorg? En waar moesten ze dan de tijd vandaan halen om gedegen voorlichting, advies en instructie te bieden?

Mijn ouders stonden erop om het op zijn minst te proberen. Mijn zus en ik stonden vierkant achter deze wens en konden door ons beroep juist ondersteunen op het stuk instructie. Samen met de thuiszorg werd er een plan gemaakt. Wat vond mijn vader het fijn om iets te kunnen doen, zich waardevol kon inzetten En wat was mijn moeder blij dat er twee van de vier zorgmomenten konden afvallen. Langzaam bouwden we de zorgmomenten verder af en een paar weken later waren mijn ouders zover dat ze alleen achterwacht nodig hadden voor calamiteiten en tweemaal per week was er een controle momentje om te kijken hoe het ging met hen. Mijn vader was bekwaam tot in de kleinste details.

Ook het thuiszorgteam was blij. Ook voor hen bleek de zorg stressvol te zijn en bij ieder keer dat ze later kwamen, hadden zij het gevoel geen kwaliteit te kunnen leveren en de cliënt teleur te stellen, machteloos te zijn. Ik weet maar al te goed, als verpleegkundige, dat dit er in hakt, afstompt, en je werkgeluk en motivatie hieronder lijden.

Hoe mooi zou het zijn als er meer ruimte gemaakt wordt voor verpleegkundige coaching.  En echt wordt samengewerkt met de mantelzorger. En deze in zijn/haar kracht gezet wordt. 

De mogelijkheden zien om de zo belangrijke kleine zorghandelingen samen met de mantelzorger uit te voeren.
Het levert zo veel op voor alle partijen. Daar zou meer oog voor moeten zijn, er zou vanuit een wijkteam, huisarts, specialist en zorgverzekeraar meer meegedacht kunnen worden over hoe er budget voor verpleegkundige coaching kan worden vrijgemaakt. Net zoals dit al gebeurt om zelfredzaamheid te bevorderen, kan ook samenredzaamheid bevordert worden.

Faciliteer dit!!

Jose Fransen

Verpleegkundige